Η μελλοντική εικόνα του συστήματος παραγωγής τροφίμων μπορεί μόνο να σκιαγραφηθεί και όχι με μεγάλο βαθμό βεβαιότητας. Ο λόγος; Επειδή είναι ένα πολύπλοκο και πολύμορφο σύστημα του οποίου η λειτουργία υπόκειται αφενός σε πολλαπλούς περιορισμούς (που απορρέουν από ενδογενή χαρακτηριστικά του) αφετέρου σε πλήθος πολιτικών που δύσκολα συγκλίνουν (π.χ. πολιτικές για την ασφάλεια των τροφίμων, τη γεωργία, το περιβάλλον, την ενέργεια, τη δημόσια διοίκηση, το εμπόριο, την έρευνα & ανάπτυξη, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τις μεταφορές, κ.λπ.)
Ωστόσο η ελβετική επενδυτική τράπεζα UBS φαίνεται να έχει μια σαφή εικόνα καθώς σε πρόσφατη έκδοση της με τίτλο The food revolution εκτιμά ότι η μεταμόρφωση του παγκόσμιου συστήματος παραγωγής τροφίμων τα επόμενα χρόνια θα είναι ολοσχερής. Και θα είναι ολοσχερής καθώς το αγρο-διατροφικό σύστημα πρέπει να εξυπηρετήσει τις ανάγκες ενός αυξανόμενου πληθυσμού για υγιεινά και θρεπτικά τρόφιμα με όλο και πιο περιορισμένους φυσικούς πόρους. Για το λόγο αυτό σημειώνει ότι σύντομα θα πρέπει να καταρριφθεί ο μύθος ότι η τεχνολογία συγκρούεται με την παραγωγή φυσικών και θρεπτικών τροφίμων σε επαρκείς ποσότητες για όλο τον κόσμο.
Οι κύριες δυνάμεις που θα καθοδηγήσουν τις ραγδαίες αλλαγές στο παγκόσμιο σύστημα παραγωγής τροφίμων είναι:
- Η εξέλιξη των πολιτικών για την επισιτιστική ασφάλεια των κρατών στις οποίες περιλαμβάνονται εμπορικές συμφωνίες, δασμοί, αξιοποίηση εκτάσεων εκτός συνόρων κλπ.
- Η καταναλωτική συμπεριφορά των καταναλωτών νεαρής ηλικίας (κάτω των 35 ετών). Οι συμπεριφορές των καταναλωτών της ηλικιακής αυτής κλάσης δεν προσομοιάζουν με τις συμπεριφορές των υπολοίπων κλάσεων αλλά ούτε και με τις συμπεριφορές που είχε η ίδια ηλικιακή κλάση στις προηγούμενες γενεές.
- Η συνειδητοποίηση από όλο και περισσότερους καταναλωτές ότι η κατάσταση της υγείας τους συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τις διατροφικές τους συνήθειες.
- Η υστέρηση του αγροτικού τομέα στη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών. Η εξέλιξη των τεχνολογιών αυτών κατά τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο η ψηφιακή διείσδυση στη γεωργία είναι 40 φορές μικρότερη από τη διείσδυση στο εμπόριο, στοιχείο που υποδηλώνει ότι υπάρχουν εξαιρετικά μεγάλα περιθώρια περαιτέρω διείσδυσης και αξιοποίησης.
- Η συνειδητοποίηση της ανάγκης για μια στροφή των κοινωνιών προς την αειφορική χρήση ενεργειακών, εδαφικών και υδάτινων πόρων, με περιορισμό των αποβλήτων
Ο εκτιμώμενος ολοκληρωτικός μετασχηματισμός του παγκόσμιου συστήματος παραγωγής τροφίμων, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, περιέχει σημαντικές ευκαιρίες για τους υποψήφιους επενδυτές σε διάφορα πεδία όπως η έξυπνη γεωργία ή η γεωργία ακριβείας, το ηλεκτρονικό εμπόριο τροφίμων, η επιστήμη των σπόρων κλπ. Το μέγεθος της αγοράς των καινοτομιών που αναμένεται να διεισδύσουν στην παραγωγή τροφίμων εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει σε αξία τα 700 δις $ (5πλασιασμός σε σχέση με το τρέχον της μέγεθος) και θα περιλαμβάνει καινοτομίες όπως
- κάθετες καλλιέργειες (σε containers ή σε εγκαταλελειμμένα κτίρια),
- καθαρά εργαστηριακή παραγωγή διατροφικών προϊόντων
- 3D εκτύπωση τροφίμων και γευμάτων των οποίων τα συστατικά θα είναι σε μορφή πούδρας
- Ψηφιακές πλατφόρμες για εξατομικευμένη διαιτολογική παρακολούθηση
- Γονιδιακά επεξεργασμένα τρόφιμα
- DNA barcoding
Ως συνήθως την πρωτοκαθεδρία στα ποσά που επενδύονται σε αγροτεχνολογικές startup επιχειρήσεις κατέχουν οι ΗΠΑ με ένα ποσό που πλησιάζει τα 8 δις $ και ακολουθούν η Κίνα και η Ινδία με 3,5 δις και 2,4 δις αντίστοιχα.
Η μελέτη της UBS μόνο προβληματισμό μπορεί και πρέπει να προκαλέσει σε όσους δραστηριοποιούνται άμεσα ή έμμεσα στον αγροδιατροφικό τομέα της χώρας μας. Προβληματισμούς όπως πόσο πιθανή είναι μια τέτοια μελλοντική εικόνα και αν το ελληνικό σύστημα παραγωγής αγρο-διατροφικών προϊόντων έχει θέση σε αυτή.
