Τρία διαγράμματα χρησιμοποίησε η συντακτική ομάδα της DG AGRI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Joint Research Centre (JRC), για να σκιαγραφήσει τη μελλοντική εικόνα του τομέα ελαιολάδου της ΕΕ μέχρι το 2030 στη μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα με τίτλο «EU Agricultural Outlook for markets and income 2019-2030».
Τρία διαγράμματα τα οποία μόνο καθησυχαστικά δεν είναι για τον τομέα ελαιολάδου της χώρας μας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της συντακτικής ομάδας η παραγωγή ελαιολάδου μέχρι το 2030 αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 400.000 τόννους. Η αύξηση αυτή αναμένεται να προκύψει κυρίως λόγω της αύξησης των αποδόσεων και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Ειδικότερα ο ρυθμός αύξησης των καλλιεργούμενων εκτάσεων με ελαιόδενδρα θα είναι σημαντικά μικρότερος από αυτόν που καταγράφηκε τα προηγούμενα χρόνια (κατά μέσο όρο +0,2% σε ετήσια βάση).
Ποια προβλέπεται να είναι η συνεισφορά της Ελλάδας στην αναμενόμενη αύξηση της παραγωγής ελαιολάδου; Σχεδόν μηδενική!
Όπως αποτυπώνεται στο πρώτο διάγραμμα η συμμετοχή της Ελλάδας στην παραγωγή ελαιολάδου της ΕΕ κατά την περίοδο 2014-2018 ήταν 14% ενώ για το 2030 εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί στο 12%. Σε απόλυτα μεγέθη αν θεωρήσουμε ότι η μέση παραγωγή ελαιολάδου της Ελλάδας για την περίοδο 2014-2018 ήταν της τάξης των 300.000 τόνων, τόση αναμένεται να είναι και το 2030.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπίσει ο ελαιοκομικός τομέας μέχρι το 2030; Η πρόκληση της διαδοχής στις ελαιοκομικές εκμεταλλεύσεις.
Στο δεύτερο διάγραμμα φαίνεται ότι η χώρα μας έχει το μεγαλύτερο ποσοστό εκμεταλλεύσεων με μέγεθος μικρότερο των 50 στρεμμάτων. Το ποσοστό αυτό κινείται κοντά στο 60% και είναι πολλαπλάσιο αυτού της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ότι το 70% των κατόχων των εκμεταλλεύσεων αυτών είναι άνω των 55 ετών διαμορφώνει μια κατάσταση μάλλον ανησυχητική. Ανησυχητική ως προς την υιοθέτηση νέων πρακτικών αλλά και ως προς την ανάληψη επενδύσεων εκσυγχρονισμού.
Πως προβλέπεται να διαμορφωθεί η κατανάλωση και οι εξαγωγές ελαιολάδου το 2030;
Συνολικά, όπως προκύπτει από το τρίτο διάγραμμα αναμένεται να υπάρξει μια αύξηση η οποία όμως δεν αναμένεται να είναι σημαντική. Πιο συγκεκριμένα στις παραγωγικές χώρες της ΕΕ (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) αναμένεται να συνεχιστεί η μείωση της κατανάλωσης (με μικρότερο ωστόσο ρυθμό σε σχέση με το παρελθόν), στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ θα δημιουργηθεί μια αυξητική τάση όπως και στις εξαγωγές. Αν αναλογιστούμε όμως α) ότι το 50% της εγχώριας παραγωγής καταναλώνεται εντός των συνόρων μας, β) ένα εξίσου μεγάλο ποσοστό κατευθύνεται χύμα στις άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες (Ιταλία και Ισπανία και γ) ότι μια μικρή μόνο ποσότητα της τάξης των 20.000 τόνων εξάγεται προς Τρίτες Χώρες προκύπτει ότι πολύ δύσκολα θα ωφεληθεί η Χώρα μας από τη συνολική αύξηση στην κατανάλωση.
Τα τρία αυτά διαγράμματα μπορεί μέχρι το 2030 να μην επαληθευθούν. Ωστόσο δείχνουν μια όχι ευοίωνη προοπτική που αν μη τι άλλο θα πρέπει να προβληματίσει.
Δρ. Νίκος Διαμαντίδης
Γενικός Διευθυντής της Simbiosis η οποία παρέχει υπηρεσίες και αναπτύσσει συστήματα υποστήριξης επιχειρησιακών αποφάσεων για επιχειρήσεις και οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον αγροδιατροφικό τομέα.Διαθέτει πολύχρονη εμπειρία σε θέματα project management, κλαδικών/τομεακών
αναλύσεων και οργάνωσης συστημάτων πληροφόρησης που καλύπτουν ευρύ φάσμα επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού τομέα.
